Καλαμάτα

 

 

-  Το λιμάνι και η παραλία. Η Καλαμάτα έχει το προνόμιο ενός καταπληκτικού παραλιακού μετώπου που χαρακτηρίζει τη φυσιογνωμία της. Ξεκινάει από το λιμάνι στα δυτικά της πόλης  με τα γραφικά παλιά κτιριακά συγκροτήματα του τελωνείου-λιμεναρχείου (1910-1930), των κυλινδρόμυλων «Ευαγγελίστρια» και του Αυτόνομου Σταφιδικού Οργανισμού. Μετά το χαρακτηριστικό «Π» που κάνει ο δρόμος στο λιμάνι, περνάμε το Ναυτικό Όμιλο και μπαίνουμε στην κεντρική παραλιακή οδό Ναυαρίνου. Πριν συνεχίσετε όμως ανατολικότερα, αξίζει μια σύντομη παράκαμψη για περιήγηση λίγο ακόμα δυτικότερα, στην «ατμοσφαιρική» περιοχή «Παλιά Ντουάνα», με το παλιότερο λιμάνι, το παλιό Τελωνείο (1860), και τις αποθήκες. Πίσω στην οδό Ναυαρίνου που είναι γεμάτη, αλλά όχι ασφυκτικά, με παραλιακά καφέ, εστιατόρια, ψαροταβέρνες, ουζερί και μπαρ που χωρίζονται από τη καθαρή (κατάλληλη και για κολύμπι!) βοτσαλωτή παραλία της Καλαμάτας μόνο από το δρόμο, μια σειρά από φοίνικες και έναν ωραίο φαρδύ πεζόδρομο. Τη μήκους 2,5 χιλιομέτρων παραλιακή οδό κοσμούν και όσα νεοκλασικά ή άλλα σημαντικά για την πόλη κτήρια των δυο προηγούμενων αιώνων σώθηκαν, από τους ισχυρούς σεισμούς και τις καταστροφικές ιστορικές στιγμές που την έχουν κατά καιρούς σημαδέψει.

-  Το Κάστρο και η Παλιά πόλη. Το Κάστρο στα βόρεια της Καλαμάτας είναι απόλυτα ενταγμένο στον πολεοδομικό ιστό της. Το τυπικό αυτό έργο φραγκικής οχύρωσης (αρχές 13^ου αι.) δεν είναι καλά σωζόμενο μετά τις πολλές καταστροφές που γνώρισε πριν αλλά και κατά τη διάρκεια της Ελληνικής επανάστασης (οι σημαντικότερες 1685 και 1825). Περπατώντας μέσα στον γεμάτο πεύκα σήμερα περίβολό του, εκτός από τα λείψανα των εγκαταστάσεων και των τειχών, θα βρείτε ωραία σημεία με θέα στην πόλη και ένα σύγχρονο μικρό υπαίθριο θεατράκι που το καλοκαίρι φιλοξενεί πολιτιστικές εκδηλώσεις. Γύρω από το κάστρο, συγκεντρώνονται οι πιο ενδιαφέρουσες πλατείες της παλιάς πόλης και πάρα πολλά και ιδιαίτερα ιστορικά αξιοθέατα. Βορειοδυτικά βρίσκεται η νέα αγορά και βορειοανατολικά ο μικρός ναός που φέρει την ανεπίσημη φήμη ότι «βάφτισε» την Καλαμάτα (Παναγιά Καλομάτα). Νότια - νοτιοανατολικά του κάστρου, βρίσκεται η παλαιότερα κατοικημένη περιοχή στα νεότερα ιστορικά χρόνια της Καλαμάτας, η πλατεία Υπαπαντής, με τον μεγαλοπρεπή μητροπολιτικό ναό της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος (1873) να πρωταγωνιστεί με τα δυο ψηλά καμπαναριά του.

Νοτιοδυτικά, η γυναικεία μονή Καλογραιών (οδός Μυστρά) που βρίσκεται εκεί από το 1796. Στους γύρω δρόμους αυτών, θα συναντήσετε πολλά ακόμα σημεία αναφοράς όπως το Ηρώο της επανάστασης του 1821, το Στρατιωτικό Μουσείο, τη δημόσια βιβλιοθήκη, το Αλεξανδράκειο Γηροκομείο, το Λαογραφικό Μουσείο, το Δημοτικό Ωδείο κ.α. Θα συναντήσετε επίσης πολλούς παλιούς και γραφικούς ιερούς ναούς, με πιο σημαντικό όλων τον όμορφο μικρό ναό των Αγίων Αποστόλων στην πλατεία 23^ης Μαρτίου (ο μισός 12^ου και ο άλλος μισός 17^ου αιώνα, κατόπιν επισκευής/προσθήκης μιας μεγαλύτερης αίθουσας) που είναι και το σήμα κατατεθέν της πόλης.

-  Η οδός  Αριστομένους. Η κεντρικότερη οδός της Καλαμάτας κατασκευάστηκε το1871 για να συνδέσει την πόλη και συγκεκριμένα την πλατεία 23^ης Μαρτίου με την παραλία. Εδώ βρίσκονται παρατεταγμένα τα περισσότερα νεοκλασικά που στεγάζουν δημόσιες υπηρεσίες και ιδρύματα, αλλά και το αξιόλογο κτήριο του Δημαρχείου (αρχοντικό Καλαματιανού μεγαλέμπορου της δεκαετίας του 1890). Η Αριστομένους συναντιέται και με τη μεγάλη, επιμήκη κεντρική πλατεία της Καλαμάτας με προτομές αγωνιστών της επανάστασης, το πράσινο, τις καφετέριες και το σιντριβάνι (για τους ντόπιους «ψαράκια»).

-  Πάρκο Σιδηροδρόμων. Προς το τέλος της οδού Αριστομένους βρίσκεται το πρώτο ίσως στην Ελλάδα (από το 1986) θεματικό πάρκο. Τέσσερις πλατφόρμες επιβίβασης, το διώροφο κτήριο του σταθμαρχείου, μια μεταλλική πεζογέφυρα 28 μέτρων, πολλά παλιά βαγόνια, ράγες και εντυπωσιακές ατμομηχανές, έχουν συντηρηθεί και παραταχτεί με τέτοιον τρόπο ώστε να δημιουργούν ένα ωραίο και ήσυχο μέρος για περπάτημα, άθληση και αναψυχή.

-  Μουσεία. Στην Καλαμάτα υπάρχουν: το Μπενάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο (οδός Μπενάκη), το Ιστορικό/Λαογραφικό (Αγ Ιωάννου 12 & Κυριακού), το Στρατιωτικό (Μητροπούλου Μελετίου 10) και η «Πανταζοπούλειος Λαϊκή Σχολή» που εκτός από το πνευματικό κέντρο της πόλης, στεγάζει επίσης τη Δημοτική βιβλιοθήκη και την Πινακοθήκη σύγχρονης Ελληνικής τέχνης (Αριστομένους 33).

 

 

 

Εξαιρετική, δίχως καμία υπερβολή, είναι η διαδρομή που συνδέει την Καλαμάτα με τα χωριά της «Έξω» και της «Μέσα» Μάνης και με το δεύτερο νοτιότερο σημείο ηπειρωτικής γης της Ευρώπης, το μυθικό ακρωτήριο Ταίναρο. Οι ελαιώνες, οι ξερολιθιές, τα φαράγγια και τα παραμυθένια πέτρινα παμπάλαια χωριά με τους πύργους κυριαρχούν, ενώ όσο κατευθυνόμαστε προς το νότο, το τοπίο αγριεύει γοητευτικά. Μερικά μόνο από τα σημεία αναφοράς αυτής της διαδρομής είναι τα χωριά Στούπα, Καρδαμύλη, Αρεόπολη (μικρή κωμόπολη), ο Δυρός (με το περίφημο ενάλιο σπήλαιο στη Παραλία Δυρού) και ο Γερολιμένας. Η Αρεόπολη απέχει 78 χλμ από την Καλαμάτα και το Ταίναρο άλλα 37 από την Αρεόπολη.

 

Η διαδρομή αυτή, μήκους 60 χλμ, έχει συνήθως ζωηρή κίνηση και είναι αρκετά κουραστική αφού ανεβαίνει από το επίπεδο της θάλασσας στα 1250μ υψόμετρο για να κατέβει πάλι στα 200μ που είναι η Σπάρτη. Ωστόσο, και παρά τις πυρκαγιές που έχουν υποβαθμίσει τα τοπία που βρίσκονται από την πλευρά της Καλαμάτας, η διαδρομή έχει μεγάλο οδηγικό και αισθητικό ενδιαφέρον γιατί περνά από τον επιβλητικό ορεινό όγκο του βόρειου Ταΰγετου και από το φαράγγι της Λαγκάδας που είναι και αναρριχητικό πεδίο. Ο δρόμος ακροβατεί συχνά στις εσοχές των βράχων και περνά μέσα από  μικρά τούνελ. Στην επιστροφή από Σπάρτη, η θέα του Μεσσηνιακού κόλπου και της Καλαμάτας είναι εντυπωσιακή.

 

Από την Καλαμάτα ακολουθούμε τον εθνικό επαρχιακό δρόμο για Μεγαλόπολη: μια ήσυχη συνήθως διαδρομή από πλευράς κίνησης, που περνάει μέσα από πολλά γεωργικά χωριά με αρκετά παραδοσιακά στοιχεία. Στο πρώτο μισό της διαδρομής, χαρακτηριστικές είναι οι παρόδιες ταβέρνες με κλασσικό τους έδεσμα το γουρουνόπουλο σούβλας! Η Μεγαλόπολη απέχει 55 χλμ από την Καλαμάτα. Από εκεί ακολουθώντας τις πινακίδες θα ανηφορίσετε περνώντας μέσα από ορεινά χωριουδάκια (Θωκνία, Καστανοχώρι, Λύκαιο, Νέδα) για τον περίφημο αρχαίο ναό του Απόλλωνα  στις Βάσσες Αρκαδίας (μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς UNESCO), που περιμένει τόσο ψηλά και τόσο απομονωμένος, να αφήσει έκπληκτο τον επισκέπτη με το πώς είναι δυνατόν να κατασκευάστηκε, αλλά και να στέκεται ακόμα όρθιος, έστω και κάτω από την προστατευτική τέντα που του έβαλαν οι αρχαιολόγοι πριν λίγα χρόνια. Υπάρχει και ένα μικρό κομμάτι χωματόδρομου σε αυτή τη διαδρομή (4-5 χλμ), αλλά είναι καλής βατότητας και δεν θα προβληματίσει…

 

 

- Αν θέλετε να δείτε από κοντά τα αξιοθέατα στους δρόμους γύρω από το κάστρο και την παλιά πόλη, καλύτερο θα ήταν να το κάνετε περπατώντας γιατί αρκετοί δρόμοι είναι στενοί και δεν υπάρχει συνεπής ρυμοτομία.

- Δεν θα αντιμετωπίσετε κατά κανόνα πρόβλημα κίνησης ή παρκινγκ! Η Καλαμάτα είναι ακόμα αρκετά ευρύχωρη για τον πληθυσμό της (περίπου 60.000 κάτοικοι).

- Προσοχή σε κάποιες αρκετά κεντρικές διασταυρώσεις που δεν έχουν φωτεινούς σηματοδότες.

- Η διαδρομή Καλαμάτα – Μάνη είναι απαιτητικά στενή, με πολλές στροφές και συχνή διέλευση ζώων και κοπαδιών.  - Συνιστάται υψηλή προσοχή στην οδήγηση και εγκράτεια στην ταχύτητα, ιδιαίτερα το καλοκαίρι όπου και η κίνηση είναι ζωηρή.